Zaćma to choroba soczewki polegająca na jej zmętnieniu, co uniemożliwia odbiór prawidłowego, ostrego obrazu. Zaćma jest główną przyczyną upośledzenia widzenia i/lub ślepoty na świecie – szacuje się, że jest to około 50% przypadków.
Główne objawy zaćmy to: widzenie za mgłą w początkowym okresie choroby, które może prowadzić do postępującego obniżenia ostrości wzroku, zmiany w postrzeganiu kolorów, dwojenie obrazu, gorsze widzenie w ciemności, spostrzeganie efektów takich jak halo wokół źródeł światła.
Diagnostyka zaćmy wykonywana jest przy użyciu lampy szczelinowej. Lekarz podczas badania na szerokiej źrenicy ocenia zmiany powstałe na soczewce. W zależności od części soczewki, która ulega zmętnieniu, może występować jako zaćma: jądrowa, korowa, korowo-jądrowa lub podtorebkowa tylna.
ZAĆMA JĄDROWA
W miarę postępowania choroby mętnieje jądro soczewki. Ostrość wzroku długo pozostaje na dobrym poziomie, gdyż w wyniku zagęszczenia jądra pojawia się krótkowzroczność. W miarę postępowania choroby pacjent nie potrzebuje okularów do czytania, co mylnie odczytuje jako poprawę ostrości wzroku, ale ze względu na postępującą krótkowzroczność refrakcyjną pacjent nie widzi ostro na dalsze odległości.
ZAĆMA KOROWA
Zmętnienia rozpoczynają się na obwodzie soczewki – pacjent nie zauważa problemów ze wzrokiem, dopóki zmętnienia nie dojdą do centrum soczewki.
ZAĆMA PODTOREBKOWA TYLNA
Zmętnienie pojawia się na tylnej torebce soczewki. Ostrość wzroku jest gorsza przy jasnym oświetleniu i patrzeniu z bliska np. czytanie.
Zaćmę klasyfikuje się również jako nabytą lub wrodzoną. Taka klasyfikacja ułatwia leczenie, można wyróżnić zaćmę: wrodzoną, młodzieńczą, pourazową, polekową, starczą.
Jedyny, skuteczny sposób na całkowite wyleczenie zaćmy to wymiana naturalnej zmętniałej soczewki na sztuczną soczewkę przezierną. Wymiana soczewki to krótki zabieg, podczas którego za pomocą ultradźwięków rozbija się soczewkę z zaćmą, wysysa ją i w jej miejsce wstawia soczewkę sztuczną wykonaną ze specjalnego medycznego tworzywa. Operacja taka wykonywana jest jednokrotnie. Soczewki sztucznej nie wymienia się, dlatego warto zastanowić się nad wyborem soczewki wszczepianej podczas zabiegu.